Ոչինչ այնպես գաղտնապահ չէ, ինչպես դեռատի կնոջ դեմքը

Ոչինչ այնպես գաղտնապահ չէ, ինչպես դեռատի կնոջ դեմքը, որովհետև ոչինչ այնպես անշարժ չէ։ Երիտասարդ կնոջ դեմքն ունի լճի մակերեսի հանդարտությունը և թարմությունը։ Կանանց դեմքի արտահայտչականությունը սկսվում է երեսուն տարեկան հասակում։

Մինչ այդ տարիքը նկարիչը նրանց դեմքում գտնում է միայն վարդակարմիրը և սպիտակը․ ժպիտներ և արտահայտություններ, որոնք միշտ միևնույն մտքերն են կրկնում՝ երտասարդության և սիրո մտքեր, բայց ծերության ժամանակ ամեն ինչ արդեն ասված է, կրքերը կեղևապատել են նրա դեմքը․ նա եղել է սիրուհի, կին, մայր, ուրախության և վշտի ամենաուժգին արտահայտությունները, ի վերջո, փոխել են նրա տեսքը և խաթարել նրա դիմագծերը՝ այնտեղ դրոշմվելով հազարավոր խորշոմներով, որոնք բոլորն էլ իրենց լեզուն ունեն․ և այդ ժամանակ կնոջ գլուխը սոսկալիությամբ վսեմ, մելամաղձությամբ գեղեցիկ և իր հանդարտությամբ հոյակապ է․․․

Օնորե դը Բալզակ «Երեսնամյա կինը»