«Նարեկացի» արվեստի միությունում տեղի ունեցավ 2024թ. նկարահանված «Ճանապարհ» կարճամետրաժ ֆիլմի պրեմիերան:
Միջոցառման ընթացքում կայացավ նաև ֆիլմի քննարկում՝ հանդիսատեսի մասնակցությամբ:
Ռեժիսոր՝ Անդրանիկ Փարադյան
Պրոդյուսեր՝ Դավիթ Փարադյան
Դերասանական կազմ՝
Սլավիկ Մուրադյան
Յուրա Կոստանյան
Գևորգ Հակոբյան
Էրիկ Պետրոսյան
Ավետիս Ավետիսյան
Օպերատորներ՝
Մկրտիչ Ոսկանյան
Զավեն Այվազյան
Ռեժիսոր Անդրանիկ Փարադյանը սովորում է Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիրում՝ 10-րդ դասարանում։ Տասը տարեկանից հետաքրքրվում է ֆիլմերի, մասնավորապես անիմացիոն ֆիլմերի ստեղծմամբ։
Ֆիլմում լեռ բարձրանալու անվերջ, բայց փոփոխվող ճանապարհորդություն է: Սցենարը հիմնված է այլաբանության վրա։ Գրեթե ամբողջ ժամանակ գլխավոր հերոսը խոսում է մի դեպքի մասին, որը տեղի է ունեցել իր երիտասարդության տարիներին, որից հետո նա ամբողջովին փոխվել է և հասել այլ հոգեւոր մակարդակի։ Սցենարը հիմնված է արևելյան ասացվածքի վրա՝ «Երբ հասնում ես լեռան գագաթին, շարունակիր բարձրանալ»:
Ֆիլմը նկարահանվել է Հերման Հեսսեի՝ «Դժվար ճանապարհ» պատմվածքի վրա։
InterNews.info-ի հետ զրույցում ռեժիսոր Անդրանիկ Փարադյանը պատմում է․
-Ես Անդրանիկ Փարադյանն եմ, ծնվել եմ 2008թ․ ին արվեստագետների ընտանիքում, 15 տարեկան եմ։ Մինչև վեցերորդ դասարան սովորել եմ Մոնթե Մելքոնյանի անվան դպրոցում, իսկ վեցերորդ դասարանից տեղափոխվել եմ Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիր։ Որպես մասնագիտություն ընտրել եմ ռեժիսուրան, ընդհանուր առմամբ իմ հետաքրքրությունները ֆիլմերի ստեղծման ոլորտում սկսվել են մի պարզ հաղորդում պատրաստելուց։ Պարզապես դպրոցական դասագրքում գրված էր ,- << Մի հաղորդում պատրաստիր Մատենադարանի մասին>>, – իսկ իմ ընկալման մեջ այն ժամանակ հաղորդում բառը ասոցացվում էր հեռուստատեսային հաղորդման հետ։
Այսպես ստեղծվեց Մատենադարանի մասին պատմող մի կարճ հոլովակ, որի ֆորմատը հաջող դուրս եկավ, և ես սկսեցի պատրաստել նման հանրամատչելի հաղորդումների շարք, այս պահի դրությամբ ունեմ հոլովակներ՝ Մանտենադարանի, Սասնա Ծռերի, օպտիկայի, Մինաս Ավետիսյանի, Սուրբ Հարության տոնի, տիեզերքի, Մարտիրոս Սարյանի, Պարգև Փարադյանի (նկարիչ պապիկիս), ռոբոտաշինության, և էներգիայի մասին։ Չնայած հիմա, հետահայացք գցելով դրանց վրա, բազում թերություններ եմ նկատում, սակայն հասկանում եմ, որ դա բնական աճի արդյունք է։ Ինձ համար անցումային փուլ է առաջին մուլտֆիլմիս ստեղծումը։ Դա <<Արեգակ>>-ն է, որ ստեղծվեց Լիլիթ Հակոբյանի հեքիաթի հիման վրա։
Դա այդքան էլ անիմացիոն ֆիլմ չէ, ավելի շատ նման է, տնային պայմաններում արված, մինիատյուրաների հաջորդական նկարների, չնայած այդպես էլ կա։ Մի խոսքով այդ փոքր, սակայն ոգևորիչ պրոյեկտը խթանեց իմ նոր ուղղվածությանը, որը հետագայում ավելի առաջնային դեր ունեցավ։ Երկրորդ մուլտֆիլմը Կարմիր Գլխարկի մասին է այն ավելի հագեցած է շարժումներով և մի կողմից ունի յուրահատկություն։ Այն ստեղծել եմ Մեղրիում, շինարարական մանր քարերից՝ պարզ ապլիկացիանաերի շնորհիվ, որը, նախորդի պես, արված է ստոպկադր անիմացիայի տեխնիկայով, ինչպես հետագա մուլտֆիլմերիս մեծ մասը։ Այդ մուլտֆիլն արդեն լիարժեք կարելի էր անիմացիոն ֆիլմ անվանել, որի արդյունքում շատ շուտով առաջացավ հաջորդ հումորային պրոյեկտը ճանճի մասին։
Երբ Մեղրիից վերադարձանք, ընդունվեցի Մխիթար Սեբաստացի Կրթահամալիր, որտեղ նոր հորիզոններ բացվեցին իմ առջև։ Այնտեղ ցուցադրվեցին այդ պահի դրությամբ ունեցածս մուլտֆիլմները, և սկսեցի ուսումնասիրել համակարգչային տեխնոլոգիաներ։ Այն ժամանակ այնքան էի մտածում փոքր ընտանեկան կինոստուդիա ունենալու մասին, որ որոշեցի, իսկ ավելի ճիշտ ցանկացա, նախ սեփական կայքը ստեղծել, այդպես աստիճանաբար իմացա, որ նման բաներ ստեղծելու համար գոյություն ունի javascript ծրագրավորման լեզուն, հետո հասկացա, որ այն ինչ ես համարում էի javascript իրականում ներկայանաում էր HTML, որը ծրագրավորման լեզու չէ, և իմանալով որ դպրոցում բացվում է web ծրագրավորման ընտրությամբ առարկա, որոշեցի մասնակցել և ընկեր Արշակի շնորհիվ հիմք դրեցի ծրագրավորման ոլորտի ուսումնասիրությանը, հետագայում տարօրինակ կերպով իմացա C# լեզվի մասին, և սկսեցի ուսումնասիրել այն նույնպես։ Վերադառնանք անիմացիաներին։ Մի շարք մուլտֆիլմերի ցուցադրություններից հետո Middle MSKH TV ի ղեկավար Ստելլա մնացականյանը առաջարկեց ստեղծել դպրոցական ալիքի համար նախադրվագ, որը արդյունքում ստացվեց MSKH – ի լոգոն որի վրայի աքաղաղը կանչում էր <<Միջին Դպրոց ՏՎ, middlemskh.am>>։
Դա նոր կապեր ստեղծեց Middle MSKH TV – հետ, որի համար ստեղծեցի բազմաթիվ նախադրվագներ, գովազդներ, հոլովակներ և մի հումորային մուլտֆիլմ որդի և ամրուցիչի (скерпка)ի մասին։ Իսկ հաջորդ տարիներին որոշել էի ավելի համակարգված ֆորմատ ստեղծել Middle MSKH TV – ի համար, գրել էի ծրագիր, որտեղ նշվում էր դպրոցական ալիքի աշխատանքի կառավարումը, ինքս կենտրոնացել էի նոր կայքի ստեղծման վրա։ Խնդիրն այն էր, որ այդ պահի դրումթյամբ web ծրագրավորումից տիրապետում էի միայն frontend լեզուներին, իսկ նման բան ստեղծելում համար անհրաժեշտ է նաև backend մասը։ Որոշակի անհաջող փորձերից հետո, Ստելլա Մնացականյանը ինձ ծանոթացրեց Հերմինե Անտոնյանի հետ՝ Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիրի ՏՏ լաբորատորիայի ղեկավարի։ Նրանից ես իմացա frontend և backend լեզուների տարբերությունը և այլ շատ կարևոր տեղեկություններ web ծրագրավորման ոլորտից։
Սկզբում կայքը կառուցեցի wordpress հարթակի վրա, այն ժամանակվա մեր դպրոցի սերվերի վրա հարձակումները հաշվի առնելով ընկեր Հերմինեն խորհուրդ տվեց այդ կայքը կառուցել ինքնուրույն, որովհետև այդ հարձակումների հիմնական պատճառը այն էր, որ մինչ օրս մեր դպրոցի կայքերի մեծ մասը հիմնված էին wordpress հարթակի վրա, իսկ քանի որ այն ունի բաց կոդ, հակերները հեշտությամբ կարող են ուսումնասիրել, նայել կոդը և համապատասխան թույլ տեղերից հարձակումն իրականացնել։ Մի խոսքով, որոշեցի ուսումնասիրել PHP լեզուն, որը հետագայում web ծրագրավորման իմ կարևորագույն գործիքններից է դառնալու։ Այդ ընթացքում, նույնպես դպրոցի շրջանակում մի դիմադրող նախագիծ է տեղի ունենում, որն ուղված էր տարբեր մասնաճյուղերի միջև ճանապարհը չփակելուն։
Որը մի նոր մուլտֆիլմի առիթ է հանդիսանում։ Այսպիսով ստեղծվում է <<Բնակավայր առանց պատնեշների>> մուլտֆիլմը, որի ստեղծման ընթացքից ունեցա տպավորիչ հանդիպում Ռոբերտ Ամիրխանյանի հետ, ով, ծանոթանալով իմ նախորդ աշխատանքին՝ <<Սարդը>> մուլտֆիլմին, սիրով առաջարկեց համագործակցություն և <<Բնակավայր առանց պատնեշների>> մուլտֆիլմը ստեղծվեց Մաեստրոյի հեղինակային երաժշտության ներքո, որը հատուկ գրվեց այդ նախագծի համար։ Իմ հաջորդ աշխատանքն էր <<Ագռավն ու աղվեսը>> անիմացիոն ֆիլմը, որն առաջինն է, որ ստեղծել եմ Adobe Animation ծրագրի օգնությամբ։ Իսկ դրա հաջորդ մուլտֆիլմը ստեղծել եմ մեր հայրենիքի լարված ժամանակշրջանում՝ 2020-ի աշնանը, այն կոչվում է <<Խաղաղություն>>։ Այդ պրոեկտից հետո որոշ ժամանակ նոր բաներ նկարելու փոխարեն ժամանակս տրամադրում էի ծրագրավորման և անիմացիայի գիտելիքներիս զարգացմանը, Middle MSKH TV – ի աջակցությանը, մինչև որ հղացավ նոր պրոեկտ Ձմեռ Պապի մասին։
Այդ նախագծում մտադրվում էի օգտագործել մինչ այդ ստացած բոլոր գիտելիքներս, ավելի որակյալ պատկեր ստանալու համար, բայց, մի գեղեցիկ օր Մերի Սարգսյանի հայոց լեզվի և գրականության դասընթացին մեզ տրվեց առաջադրանդ․ յուրաքանչյուր սովորող պետք է մտածեր տարին եզրափակող նախագիծ։ Ես որոշեցի մի ֆիլմ նկարեմ՝ մեր անցած ամենատպավորիչ պատմվածքներից մեկի հիման վրա։ Այն ժամանակ կարծում էի, որ կարելի է մի քանի շաբաթում էկրանավորել Հերման Հեսսեյի <<Դժվար ճանապարհ>> պատմվածքը։ Սակայն որքան շատ էի աշխատում այդ նախագծի վրա, այնքան ավելի էր հեռանում ցանկալի արդյունքի տեսանելի վերջնաժամկետը։ Սկզբից պարզ թվացող այդ պրոյեկտը ինձ ավելի ու ավելի էր ներքաշում որակայալ արդյունքի ակըկալիքը տեսնելու ձգտմամբ։
Դա 2022-ի գարունն էր։ Այդ ժամանակ ինձ աջակցում էր դասընկերս՝ Էրիկ Հարությունյանը, որի հետ կրճատում և ձևափոխում էինք պատմվածքը ավելի ֆիլմի սցենարի նմանացնելու համար։ Առաջին ամենամեծ խոչընդոտներից էր այն, որ <<Դժվար ճանապարհ>> պատմվածքում չափազանց շատ էին մտքում հնչող խոսքերը, որոնք բավականին դժվար է ֆիլմում կիրառել առանց կորուստների։ Հետո հայրս իմացավ այդ նախագծի մասին և սկսեց աջակցել սցենարի հղկման գործում, որոշ ժամանակ անց նաև սկսեցինք խորհրդակցվել Ռազմիկ Գրիգորյանի և Գարեգին Գրիգորյանի հետ։ Սցենարը հսկայական փոփոխություններ կրեց և բավականաչափ հեռացավ գրվածքից։ Մեկ այլ հարց էր դերասանական կազմը, որոշակի առաջարկներից հետո գլխավոր դերերում ընտրվեցին՝ Սլավիկ Մուրադյանը, Յուրա Կոստանյանը, Գևորգ Հակոբյանը, Էրիկ Պետրոսյանը և Ավետիս Ավետիսյանը։
Ֆիլմի ստեղծման մեջ ներգրավված էին մարդիկ՝ մեր ընկերները, բարեկամները և ծանոթները աշխատեցին բացարձակ անշահախնդիր, ինչի համար անչափ շնորհակալ եմ բոլորից։ Չգիտեմ որքանով է ֆիլմը ստացվել, սակայն դա ամենահետաքրքիր, մեծ, լուրջ և ուսուցանող պրոեկտն էր, որ ես արել եմ այս պահի դրությամբ։ Ինձ այդքան չի ոգևորում արդյունքը, որքան այն ինչ արվել էր այն ստանալու համար։
<<Ճանապարհ>> ֆիլմի շնորհիվ սկսեցի սովորել ամենաքիչը երկու մասնագիտություն, քանզի վիդոմոնտաժը ամբողջովին իմ վրա էր, և բավականին հետաքրքիր եմ գտնում առանձին նյութերից մի ամբողջական էմոցիաներ պարգևող և միտք փոխանցող տեսանյութ ստանալը։ Մանավանդ հետաքրքիր էր հատուկ էֆեկտների մշակումը, չնայած բավական ժամանակ անց եմ կացրել բավականին ձանձրալի մեխանիկական գործողությունների վրա։ Այսինքն կարելի է ասել, որ մոնտաժով միավորեցի իմ ծրագրավորման և ռեժիսուրայի ուղղվածությունները, սակայն դա դեռ սկիզբն է։ Ստացված ֆիլմը սկզբում ցուցադրվեց կրթահամալիրում՝ ավելի նեղ շրջանակում, իսկ հանրային պրեմիերան տեղի ունեցավ Նարեկացի Արվեստի միությունում, որը նույնպես ոգևորեց հետագա գործունեության համար և որի անձնակազմին ևս հայտնում եմ իմ խորին երախտապարտությունը։