Մեր օրերում անթերի ատամնաշարն ու հոլիվուդյան ժպիտն այլևս երազանք չէ: Ժամանակակից ստոմատոլոգներն ու մեթոդները յուրաքանչյուրին թույլ են տալիս ոչ միայն հիանալ սեփական ատամնաշարի էսթետիկ գեղեցկությամբ, այլև՝ բերանի խոռոչի առողջությամբ:
InterNews.info-ն Ձեզ է ներկայացնում վինիրների, լումիներների, ատամների սպիտակեցման և այլ տարբեր հարցերի շուրջ բժիշկ-ստոմատոլոգ Գայանե Մկրտչյանի հետ զրույցը:
Ներկայացեք խնդրեմ, ինչքա՞ն ժամանակ է ատամնաբուժության ոլորտում եք:
-Ոլորտում 1991թ ից եմ: Ուսանողական տարիներից սկսած սկսել եմ աշխատել: Այնուհետև սկսել եմ նաև դասավանդել թերապեվտիկ ստամատոլոգիա առարկան:
Որ՞ոնք են ատամների վնասման հիմնական պատճառները:
-Ընդհանուր առմամբ՝ կարիեսն ամբողջ աշխարհում ամենատարածված հիվանդություններից մեկն է: Պատճառները շատ տարբեր են. օրինակ՝ ոչ առողջարար սնունդը, անկանոն ռեժիմով սնվելը, գազավորված ըմպելիքները, ածխաջրածինների չարաշահումը, սթրեսն ու ժառանգականությունը: Կարևոր է նաև բերանի խոռոչի, ատամների խնամքին հետևելը: Այսինքն պատճառները բազմազան են, սակայն բուն պատճառը դեռևս հայտնաբերված չէ:
Համեմատած մնացած ատամնաբույժների Ձեզ մոտ անհամեմատ մատչելի է, ինչո՞ւ
-Ինքնս ինձ համար որդեգրել եմ այս սկսզբունքը, որպեսզի մարդկանց կարողանամ ավելի շատ օգտակար լինել: Փորձում եմ աշխատել մինիմալ եկամուտով, քանի որ աշխատում եմ անապահով խավի հետ:
Հայերը կարծես թե ավելի շուտ են կորցնում իրենց ատամները, ո՞րն է պատճառը:
– Այո մեզ հայերիս մոտ ընդգծված է այդ խնդիրը: Այս ամենը նախ և առաջ պայմանավորված է
Իմ քսան տարվա աշխատանքային փորձը թույլ է տալիս փաստելու, որ այս ամենի պատճառը վահանձև գեղձի ֆունկցիայի խանգարումների հիվանդություններն են, ինչն էլ բխում է նրանից, որ մենք ապրում ենք Էնդեմիկ գոտում:
Մեր օրերում ակտուալ են դարձել վեներները, ի՞նչ կասեք դրական և բացասական կողմերի մասին:
– Իմպլանտոլոգիան բավակին զարգացած է մեզ մոտ քանի որ զարգանում է ոչ միայն նյութական բազան այլ նաև հետազոտությունների որակը նվազեցնելով բարդությունները:
Վինիրներ իրենցեից ներկայացնում են բարակ կերամիկական շերտեր, որոնք ամրացվում են ատամների որոշակի հղկված մակերեսին և նախատեսված են ծածկելու այնպիսի թերություններ ինչպիսիք են՝ ատամնաբծերը, վնասված էմալը, անհավասար կամ կոտրտված ատամները և այլն։
Լյումինիրներ վինիրների տեսակ են, որոնք գերբարակ են, այդ իսկ պատճառով դրանց կոչում են այսպես ասած ատամների լինզաներ:
Վինիրները ունեն ցուցումներ ու հակացուցոմներ թե տեղադրելու թե խնամքի մեջ: Պետք է հաշվի առնել ամեն ինչ, խնամքը օգտագործման հիգենան օպտիմալ տարիքը, տեղադրման օգտագործման տարիքը և այլն: Օրինակ հակացուցումներ ցանկալի չէ ատամը երեսպատել վինիրով, եթե մեծ է ախտահարման մակերեսը և եթե առկա են գունափոխված ատամներ, վինիրը շատ բարակ և թափանցիկ շերտ է, որով շատ հաճախ հիմքի մուգ գույնը ծածկել չի հաջողվում:
Մեր օրերում շատ են դիմում նաև ատամների արհեստական սպիտակեցմանը, այդ թվում և տնային պայմաններում: Արդյոք դա իր մեջ վտանգներ չի պարունակում:
– Դա ևս մի պրոցես է, որն ունի ցուցումներ և հակացուցումներ: Սպիտակեցման եղանակներն են՝ քիմիական, լազերային, լուսային, ներքին, արտաքին և տնային սպիտակեցում: Բոլոր մեթոդներն էլ, եթե արվում են ճիշտ և բժշկի հսկողությամբ, ապա յուրաքանչյուրն էլ կարելի է ընտրել։ Այստեղ շատ կարևոր է, թե հաճախորդը ինչ տեսակ ատամներ ունի և ինչպիսի արդյունք է ակնկալում։ Կան ատամի տեսակներ, որոնք մեկ անգամով կարողանում ես հասնել ցանկալի արդյունքի, իսկ որոշների դեպքում էլ անհրաժեշտ է, որ պրոցեսը մի քանի անգամ կրկնես։
Ի՞նչ կցանկանայիք ավելացնել:
Կարծրատիպեր կան, որ մի ատամը եթե վնասված է, ապա մյուս ատամներին վարակում է, սա սխալ կարծրատիպ է: Պատճառը ընդհանուր է:
Պետք է ժամանակին կատարել բերանի խոռոչի առողջացումը որն իր մեջ ներառում է նաև ատամնաքարերի և ատամնափառերի հեռացում, վնասված ատամների վաղաժամ հայտնաբերում և լիարժեք բուժում:
Եվս մեկ կարևոր հանգամանք, պետք է այցելել բժիշկի պրոֆիլակտիկ ոչ թե դանակը ոսկորին հասնելու պարագայում:
Աղբյուրը՝ InterNews.info
