80-ականներին դեռևս այլ երկրում, այլ արժեհամակարգի պայմաններում էինք ապրում, երբ դեռ «Մարդը մարդուն գայլ է» բանաձևումը որպես գրքային բնութագրում էր ընկալվում, երբ անհատի բարոյական կերպարի վեհությունն ընդգծող հասկացությունները կյանքի հետնամուտք մղված գաղափարներ չէին, երբ մեծին հարգելն առաքինության, դաստիարակության, կրթվածության չափանիշ էր, երեխաների նկատմամբ հոգատարությունը՝ կյանքի նորմ։ Ահա այս ինչ-որ տեղ անգամ հովվերգական ժամանակներն էին, երբ կայծակի արագությամբ տարածվեց հայաստանյան բնակավայրերից մեկում վրեժխնդրական նկատառումներով երեխաներ առևանգելու, այս կերպ նրանց ծնողների հետ հաշվեհարդար տեսնելու լուրը։
ՈՃՐԱԳՈՐԾՈՒԹՅԱՆ ԴԱԺԱՆ ԴԵՄՔԸ
Հասարակությունը ցնցված էր չարագործների առանձնակի դաժանությունից։ Ձեռք էր բարձրացվել հայ ու առհասարակ յուրաքանչյուր ողջամիտ մարդու սրբություն սրբոցի՝ ընտանիքի, այդ սրբություն սրբոցի գերսրբության՝ երեխաների վրա։ Հասարակությունն այնքան էր զարհուրած եղկելի փաստից, որ, հակառակ օրենքի հանդեպ եղած հարաբերական վստահությանը, ամենուրեք ինքնադատաստանի կոչեր էին հնչում։
90-ական թվականները բերեցին նոր չափումներ։
Այդ թվում և արժեհամակարգային ընկալումների ու կողմնորոշումների։
Զանգվածային լրատվության, հաղորդակցության բոլոր հնարավոր միջոցները գիտությամբ թե անգիտությամբ, դիտավորությամբ թե ոչ, խորապես ընկալված թե ենթագիտակցականի մակարդակով կառավարվող, օրվա հերոս էին դարձնում տականքին, քրեական ենթամշակույթ կրողին, շքամուտքերի ու ծառերի տակ երբեմնի պպզողին, ուրիշի տունը թալանողին, զոռբային (թվարկումն իր որակումների մեջ կարող եք անվերջ շարունակել), հասարակության ու, որ առավել վտանգավորը, սարսափելին էին, մատաղ սերնդի գիտակցության մեջ լավ տղու կերպար էին դաստիարակում «բան է էղե՜՞լ, ապե՜», «համարները հանենք, իջնենք ձորը» այս ու սրանց նման թվացյալ անմեղ արտահայտությունները ենթագիտակցականի կողքին գիտակցություն դարձնելու ուղղորդված շեշտադրումով։
Խեղվում էին, անդառնալորեն խեղվում էին բարոյական բարձր արժեքները, դրանք դարձվում ծաղրի առարկա, դեգրադացվում էր հասարակությունը մանկուրտի վերածելու, զոմբի դարձնելու հստակ նպատակադրմամբ։
ՀԱ, ԲԱՆ ԵՄ ԳՏԵԼ ՈՒ ԲԱՆ ԵՄ ԱՍՈՒՄ
Կորոնավիրուսի տագնապների մեջ ապրող հասարակության զգալի հատված կգտնվի, որ կասի՝ մեր սև սիրտ, քո… բա՜ն է գտել, բա՜ն է ասում։
Հա՛, բա՛ն եմ գտել ու բա՛ն եմ ասում, որովհետև քրեական օրենսգրքի հետ սերտ աղերսներ ունեցող «էսօր փողս չուղարկիր, մարդ ա մեռնելու», «ուզում ե՞ս երեխեքին անհանգստացնենք» մտքերը գործողության վերածելու պատրաստ, իրեն օրենքից դուրս հռչակած մարդակերպն ավելի քան ռեալությում է, նույնքան ռեալ անուն-ազգանուն, նույնքան ռեալ նախկին, գուցե և ներկայիս աշխատատեղ ունեցող, նույնքան ռեալ հովանավորողներով վեր-վեր թռնող անձնավորություն, ինչն էլ ակնհայտորեն նրան վստահաբար թույլ է տալիս հայտարարել, որ…
Սակայն շատ ավելի առարկայական ու փաստարկված լինելու համար եկեք խոսենք հղումներով, նրա խոսակցություններից մեջբերվող վկայակոչումներով, որոնք ամբողջության մեջ գալու-հանգելու են մտքին՝ ի վերջո պատրա՞ստ ենք իրավունքի Հայաստան ու իրավական Հայաստան կառուցելու գաղափարին, թե՞ անհույս շարունակելու ենք գոյատևել պատմության բավիղներում՝ մեր բախտն ու ճակատագիրը, մեր երեխաների ապագան հանձնած մարդկային այս թափոնին։
ՁԱՅՆԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Վկայաբերվող ձայնագրումները հատվածական են, ամբողջականը կդրվի թերթի էլեկտրոնային տարբերակում, սակայն անվերապահ հղումով, որ հայհոյախոսություններ են պարունակում, լսելը18-ից ցածր տարիքի մարդկանց արգելվում է, թեպետ հնչեցրած հայհոյանքները բոլոր տարիքի մարդկանց համար էլ առնվազն անհաճո են։
Շարունակությունն` այստեղ