Ամենաթողության հանցավոր պտուղները

80-ա­կան­նե­րին դեռևս այլ երկ­րում, այլ ար­ժե­հա­մա­կար­գի պայ­ման­նե­րում էինք ապ­րում, երբ դեռ «Մար­դը մար­դուն գայլ է» բա­նաձևու­մը որ­պես գր­քա­յին բնու­թագ­րում էր ըն­կալ­վում, երբ ան­հա­տի բա­րո­յա­կան կեր­պա­րի վե­հու­թյունն ըն­դգ­ծող հաս­կա­ցու­թյուն­նե­րը կյան­քի հետ­նա­մուտք մղ­ված գա­ղա­փար­ներ չէին, երբ մե­ծին հար­գելն ա­ռա­քի­նու­թյան, դաս­տիա­րա­կու­թյան, կրթ­վա­ծու­թյան չա­փա­նիշ էր, ե­րե­խա­նե­րի նկատ­մամբ հո­գա­տա­րու­թյու­նը՝ կյան­քի նորմ։ Ա­հա այս ինչ-որ տեղ ան­գամ հով­վեր­գա­կան ժա­մա­նակ­ներն էին, երբ կայ­ծա­կի ա­րա­գու­թյամբ տա­րած­վեց հա­յաս­տա­նյան բնա­կա­վայ­րե­րից մե­կում վրեժխ­նդ­րա­կան նկա­տա­ռում­նե­րով ե­րե­խա­ներ առևան­գե­լու, այս կերպ նրանց ծնող­նե­րի հետ հաշ­վե­հար­դար տես­նե­լու լու­րը։

ՈՃ­ՐԱ­ԳՈՐ­ԾՈՒ­ԹՅԱՆ ԴԱ­ԺԱՆ ԴԵՄ­ՔԸ
Հա­սա­րա­կու­թյու­նը ցնց­ված էր չա­րա­գործ­նե­րի ա­ռանձ­նա­կի դա­ժա­նու­թյու­նից։ Ձեռք էր բարձ­րաց­վել հայ ու առ­հա­սա­րակ յու­րա­քան­չյուր ող­ջա­միտ մար­դու սր­բու­թյուն սր­բո­ցի՝ ըն­տա­նի­քի, այդ սր­բու­թյուն սր­բո­ցի գեր­սր­բու­թյան՝ ե­րե­խա­նե­րի վրա։ Հա­սա­րա­կու­թյունն այն­քան էր զար­հու­րած եղ­կե­լի փաս­տից, որ, հա­կա­ռակ օ­րեն­քի հան­դեպ ե­ղած հա­րա­բե­րա­կան վս­տա­հու­թյա­նը, ա­մե­նու­րեք ինք­նա­դա­տաս­տա­նի կո­չեր էին հն­չում։
90-ա­կան թվա­կան­նե­րը բե­րե­ցին նոր չա­փում­ներ։
Այդ թվում և ար­ժե­հա­մա­կար­գա­յին ըն­կա­լում­նե­րի ու կողմ­նո­րո­շում­նե­րի։
Զանգ­վա­ծա­յին լրատ­վու­թյան, հա­ղոր­դակ­ցու­թյան բո­լոր հնա­րա­վոր մի­ջոց­նե­րը գի­տու­թյամբ թե ան­գի­տու­թյամբ, դի­տա­վո­րու­թյամբ թե ոչ, խո­րա­պես ըն­կալ­ված թե են­թա­գի­տակ­ցա­կա­նի մա­կար­դա­կով կա­ռա­վար­վող, օր­վա հե­րոս էին դարձ­նում տա­կան­քին, քրեա­կան են­թամ­շա­կույթ կրո­ղին, շքա­մուտ­քե­րի ու ծա­ռե­րի տակ եր­բեմ­նի պպ­զո­ղին, ու­րի­շի տու­նը թա­լա­նո­ղին, զոռ­բա­յին (թվար­կումն իր ո­րա­կում­նե­րի մեջ կա­րող եք ան­վերջ շա­րու­նա­կել), հա­սա­րա­կու­թյան ու, որ ա­ռա­վել վտան­գա­վո­րը, սար­սա­փե­լին էին, մա­տաղ սերն­դի գի­տակ­ցու­թյան մեջ լավ տղու կեր­պար էին դաս­տիա­րա­կում «բան է է­ղե՜՞լ, ա­պե՜», «հա­մար­նե­րը հա­նենք, իջ­նենք ձո­րը» այս ու սրանց նման թվա­ցյալ ան­մեղ ար­տա­հայ­տու­թյուն­նե­րը են­թա­գի­տակ­ցա­կա­նի կող­քին գի­տակ­ցու­թյուն դարձ­նե­լու ուղ­ղորդ­ված շեշ­տադ­րու­մով։
Խեղ­վում էին, ան­դառ­նա­լո­րեն խեղ­վում էին բա­րո­յա­կան բարձր ար­ժեք­նե­րը, դրանք դարձ­վում ծաղ­րի ա­ռար­կա, դեգ­րա­դաց­վում էր հա­սա­րա­կու­թյու­նը ման­կուր­տի վե­րա­ծե­լու, զոմ­բի դարձ­նե­լու հս­տակ նպա­տա­կադր­մամբ։
ՀԱ, ԲԱՆ ԵՄ ԳՏԵԼ ՈՒ ԲԱՆ ԵՄ Ա­ՍՈՒՄ
Կո­րո­նա­վի­րու­սի տագ­նապ­նե­րի մեջ ապ­րող հա­սա­րա­կու­թյան զգա­լի հատ­ված կգտն­վի, որ կա­սի՝ մեր սև սիրտ, քո… բա՜ն է գտել, բա՜ն է ա­սում։
Հա՛, բա՛ն եմ գտել ու բա՛ն եմ ա­սում, ո­րով­հետև քրեա­կան օ­րենս­գր­քի հետ սերտ ա­ղերս­ներ ու­նե­ցող «է­սօր փողս չու­ղար­կիր, մարդ ա մեռ­նե­լու», «ու­զում ե՞ս ե­րե­խե­քին ան­հան­գս­տաց­նենք» մտ­քե­րը գոր­ծո­ղու­թյան վե­րա­ծե­լու պատ­րաստ, ի­րեն օ­րեն­քից դուրս հռ­չա­կած մար­դա­կերպն ա­վե­լի քան ռեա­լու­թյում է, նույն­քան ռեալ ա­նուն-ազ­գա­նուն, նույն­քան ռեալ նախ­կին, գու­ցե և ներ­կա­յիս աշ­խա­տա­տեղ ու­նե­ցող, նույն­քան ռեալ հո­վա­նա­վո­րող­նե­րով վեր-վեր թռ­նող անձ­նա­վո­րու­թյուն, ինչն էլ ակն­հայ­տո­րեն նրան վս­տա­հա­բար թույլ է տա­լիս հայ­տա­րա­րել, որ…
Սա­կայն շատ ա­վե­լի ա­ռար­կա­յա­կան ու փաս­տարկ­ված լի­նե­լու հա­մար ե­կեք խո­սենք հղում­նե­րով, նրա խո­սակ­ցու­թյուն­նե­րից մեջ­բեր­վող վկա­յա­կո­չում­նե­րով, ո­րոնք ամ­բող­ջու­թյան մեջ գա­լու-հան­գե­լու են մտ­քին՝ ի վեր­ջո պատ­րա՞ստ ենք ի­րա­վուն­քի Հա­յաս­տան ու ի­րա­վա­կան Հա­յաս­տան կա­ռու­ցե­լու գա­ղա­փա­րին, թե՞ ան­հույս շա­րու­նա­կե­լու ենք գո­յատևել պատ­մու­թյան բա­վիղ­նե­րում՝ մեր բախտն ու ճա­կա­տա­գի­րը, մեր ե­րե­խա­նե­րի ա­պա­գան հանձ­նած մարդ­կա­յին այս թա­փո­նին։
ՁԱՅ­ՆԱԳ­ՐՈՒ­ԹՅՈՒՆ­ՆԵՐ
Վկա­յա­բեր­վող ձայ­նագ­րում­նե­րը հատ­վա­ծա­կան են, ամ­բող­ջա­կա­նը կդր­վի թեր­թի է­լեկտ­րո­նա­յին տար­բե­րա­կում, սա­կայն ան­վե­րա­պահ հղու­մով, որ հայ­հո­յա­խո­սու­թյուն­ներ են պա­րու­նա­կում, լսե­լը18-ից ցածր տա­րի­քի մարդ­կանց ար­գել­վում է, թե­պետ հն­չեց­րած հայ­հո­յանք­նե­րը բո­լոր տա­րի­քի մարդ­կանց հա­մար էլ առն­վազն ան­հա­ճո են։

Շարունակությունն` այստեղ