Ադրբեջանական պրոպագանդան անմիջապես որսալով Հայաստանում տեղի ունեցած ողբբերգական պայթյունը որպես առիթ, հերթական անգամ առաջ է մղել Բաքվի պետական քաղաքականության առանցքային գծերից մեկը՝ Հայաստանի պետական քաղաքականությունը որպես հակառուսական մատուցելը, թերևս միանգամայն հասկանալի հաշվարկով: Այդ հաշվարկը երևի թե մանրամասնելու կարիք էլ չկա, այնքան պարզ է դրա բնույթն ու էությունը: Անկասկած է նաև, որ հրապարակային մակարդակում ներկայացնելով այդ քարոզչությունը, Ադրբեջանը դրա ինտենսիվ սպասարկումն իրականացնոում է արդեն ռուսական իշխանության տարբեր կուլուարային մակարդակներում: Պետք է ասել, որ այդ քաղաքականությունը բոլորովին էլ ապարդյուն չէ, նկատի ունենալով այն, որ Բաքուն իհարկե քարոզչությունից բացի, այն առաջ է մղում նաև ֆինանսատնտեսական շոշափելի բաղադրիչներով: Եվ ահա, «Սուրմալու» տոնավաճառի ողբերգությունը այդ քարոզչության առիթ դարձնելու համար ադրբեջանական պրոպագանդային «հիմք» են ծառայել հայկական տելեգրամ որոշ ալիքներ, որոնք «վերագրվել» են իշխանությանը:
Կասկած չկա, որ, եթե ադրբեջանական քաղաքականության նարատիվը հարկ համարեր Հայաստանի իշխանությանը ներկայացնել որպես հակաարևմտյան, ապա կգտներ նաև դրա համար անհրաժեշտ տեղեկատվական ռեսուրսներ և հոսքեր, անհրաժեշտ կոնտենտ, որը դարձյալ կվերագրեր քաղաքական իշխանությանը: Առավել ևս, որ պատահած ողբերգությունից հետո ամենատարբեր բնույթի սոցցանցային, տեղեկատվական դիտարկումներում հնարավոր էր նկատել սլաքներ թե ռուսական, թե թուրքական-ադրբեջանական, թե արևմտյան ուղղություններով: Իհարկե մանրամասն մոնիտորինգ է անհրաժեշտ ստույգ ասելու, թե որն էր գերակշռում, կամ որն էր առաջինը, բայց այստեղ դա էլ չէ էականը:
Ողբերգական միջադեպերը էլ ավելի են պղտորում առանց այդ էլ զուտ աշխարհաքաղաքական իրողությունների, ռեգիոնալ ռազմա-քաղաքական իրադրության հետևանքով բավականին պղտոր ջուրը, որտեղ ձկնորսների պակաս չի լինի երբեք: Իսկ «ձուկը», որպես կանոն, լինում է Հայաստանը, Հայաստանի տարբեր շահերը, հետաքրքրությունները՝ թե ներքին, թե արտաքին: Այդպիսով, տեղեկատվա-քարոզչական դաշտում ստեղծվում է իրավիճակ, երբ դժբախտ, ողբերգական պատահարը Հայաստանին սպառնում է ոչ միայն ներքին կայունությանը վերաբերող ռիսկերով, այլ նաև արտաքին քաղաքականությանը: Սա օրգանական, համակարգային բացի հետևանք է, որը խեղել է արտակարգ, ողբերգական իրավիճակներում հանրային արձագանքի կառավարելիության կենսական հարցը: Այդ իմաստով, զարմանալի էլ չէ, որ ռիսկերը լոկ ներքին չեն:
Եթե կա համակարգային, օրգանական բաց, ապա ռիսկերը լինելու են պետական կենսագործունեության ամբողջ ճակատով՝ ներքին ու արտաքին: Ըստ այդմ, լուծումներն էլ կարող են լինել միայն այդ հաշվարկով և ախտորոշումով, և վերաբերել այդօրինակ ընդգրկման: Հակառակ պարագայում, որևէ լուծում լավագույն դեպքում կարող է ունենալ կարճաժամկետ էֆեկտ: Միաժամանակ, այստեղ էլ, դարձյալ առանցքային է արձանագրել, որ առաջնային պատասխանատվությունը լինելով կառավարող ուժերի դաշտում՝ անկախ, թե ով է այդ պահին պետության ղեկին, այդուհանդերձ իր առկայությունն ունի նաև հասարակական-քաղաքական վերնախավային հավակնությամբ բոլոր մյուս միավորների տիրույթում: Ի վերջո, Հայաստանի տարիների անգամ տասնամյակի խնդիրները չեն լուծվել, և վտանգավորության ու անգամ անշրջելիության որոշակի աստիճանի են հասել ոչ միայն անցնող երեք տասնամյակի կառավարող ուժերի, այլ նաև հասարակական-քաղաքական մյուս բոլոր միավորների պատասխանատվության բացի հետևանքով:
