«Ավագ դպրոցը ոչինչ չի տալիս երեխաներին, բայց խլում է երեք տարի»։ Կրթական խնդիրների, «Հայ ասպետ» դպրոցի և հեռուստաեթերում առկա բացերի շուրջ Newarmenia.am-ը զրուցել է «Հայ ասպետ» կրթադաստիարակչական բարեգործական հիմնադրամի տնօրեն Կարին Տոնոյանի հետ:
-Տիկին Տոնոյան, ի՞նչ սկզբունքների հիման վրա պիտի կառուցված լինի կրթական համակարգը, ի՞նչ շահ պիտի հետապնդի:
-Կրթությունը չպիտի լինի զուտ ինֆորմացիա կամ միջոց հետագա քայլերի համար՝ մասնագիտություն ընտրելու, բուհ ընդունվելու: Շատերի համար գուցե աբսուրդային հնչի ասածս, բայց ես կուզեի, որ երեխան իր ստացած ինֆորմացիայից արժեք ստեղծի իր համար: Այսօր, օրինակ պատմություն առարկան անցնում են որպես զուտ տեղեկատվություն՝ երբ, ինչ է եղել, իրենք իրենց այդ պատմության մեջ չեն տեսնում, և որ ամենակարևորն է այդ պատմության մեջ պատասխաններ չեն փորձում գտնել, որովհետև իրենք հարցեր էլ չունեն այդ պատմությանը: Այնինչ, ժամանակակից ցանկացած հարցի պատասխանը կա այդ պատմության մեջ, և եթե մենք կարողանանք երեխաներին սովորեցնել հարցերի պատասխանները փնտրել պատմության մեջ, իրենք շատ ավելի քիչ կսխալվեն, կսովորեն պատմությունը որպես սեփական կենսափորձ օգտագործելու արվեստը:
Քրքրե՛ք մեր ամբողջ պատմությունը, կտեսնեք, որ մենք միշտ հաղթել ենք միայն այն դեպքում, երբ Հայկ Նահապետի նման ըմբոստացել և համարձակություն ենք դրսևորել: Երբ որ սկսել ենք շահարկել, մենք տուժել ենք: Ես սրանք օրինակներով բացատրում եմ երեխաներին, նրանք զարմանում են և գտնում են ճշմարտությունը պատմության մեջ: Կուզեի, որ այսպիսին լինեին դասերը՝ գրականության, պատմության..:
«Ես ուզում եմ, որ կրթությունը երեխաների հոգում արժեք ստեղծի»:
Եթե անդրադառնանք բնագիտականին, օրինակ՝ ֆիզիկային, ինձ համար մեծագույն աղետ է, որ այսօր մեր դպրոցում երեխաները չեն ընկալում ֆիզիկայի արժեքը: Ֆիզիկների երկիր Հայաստանում, երեխաների մոտ չես կարողանում ֆիզիկայի նկատմամբ հետաքրքրություն առաջացնել: Այսօր, բազմաթիվ կազմակերպություններ և դրսից ստեղծված դպրոցներ Հայաստանից տանում են դեռ պատանի, լուսավոր միտքը, և Հայաստանն էլ մնում է միջին մակարդակի հույսին: Իսկ այն փոքր մասը տաղանդավոր երեխաների, որոնք մնում են, նրանց համար էլ չկա ասպարեզ: